Wysłane przez kg_sekretarz w
Zadaniem Olimpijczyka podejmującego ten temat jest wybór 5-6 utworów (łącznie) z obu epok spośród podanych niżej (albo innych, znalezionych przez siebie, a związanych z podejmowanym tematem) i poddanie ich analizie z punktu widzenia zawartych w nich obrazów domu.
Problemy do rozważenia i podjęcia w pracy (do wyboru):
– Topos domu w kręgu kultury śródziemnomorskiej (tradycje Biblii i antyku);
– topika domu a staropolska kultura ziemiańska;
– dom – miejsce szczególne: na czym zasadza się jego znaczenie i wartość;
– dom jako budowla: jego wygląd, powstawanie, symbolika jego elementów architektonicznych;
– dom a przestrzeń dookolna;
– dom a inne miejsca i przestrzenie: zamknięcie czy otwarcie;
– dom – wyjazdy i powroty; ich motywacje i doznania z nimi związane;
– stylistyczno-językowe sposoby reprezentacji domu w epoce renesansu i baroku; czy coś się w tym czasie zmienia?
– staropolskie obrazy domu a motyw domu w literaturze epok późniejszych; trwałość czy zmiana?
Proponowane utwory:
J. Kochanowski, Na dom w Czarnolesie, w: J. Kochanowski, Fraszki, oprac. J. Pelc, Wrocław–Kraków, BN, s. I, nr 163.
W. Kochowski, Budynek, Gniazdo ojczyste, w: Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J.S. Gruchała, S. Grzeszczuk, Warszawa 1988.
K. Miaskowski, Na okna, Na komin, Na drzwi, Waleta włoszczonowska (np. z edycji Zbiór rytmów, wyd. A. Nowicka -Jeżowa, Warszawa 1995, „Biblioteka Pisarzy Staropolskich”, t. 3), dostępny online.
A. Morsztyn, Wiejski żywot, Votum (ze zbioru Kanikuła), w: A. Morsztyn, Utwory zebrane, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1971 i wyd. nast.
H. Morsztyn, Dobra myśl ochotnego gospodarza, w: Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J.S. Gruchała, S. Grzeszczuk, Warszawa 1988.
D. Naborowski, Doma mieszkać, Votum (np. z edycji Poezje, oprac. J. Dur-Durski, Warszawa 1961).
W. Potocki, Beweder, Żywot ziemiański spokojny i szczęśliwy, w: Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J.S. Gruchała, S. Grzeszczuk, Warszawa 1988.
M. Rej, Żywot człowieka poczciwego (wybrane fragmenty), w: M. Rej, Wybór pism, oprac. A. Kochan, Wrocław 2015, BN, s. I, nr 308.
A. Zbylitowski, Wieśniak, Żywot ślachcica we wsi (np. z edycji Wiersze zebrane, oprac. A. Kochan, Warszawa 2018, „Biblioteka Pisarzy Staropolskich” t. 43), dostępny online
Literatura przedmiotu (do wyboru);
J. Abramowska, Topos i niektóre miejsca wspólne badań literackich, „Pamiętnik Literacki” 1982, z. 1/2, dostępny online
Cz. Hernas, „Wszytek krąg ziemski” w poezji renesansowej, „Teksty” 1977, z. 5–6, dostępny online.
T. Jakimowicz, „Dom pański jako ma być postawion”, w: Renesans. Sztuka i ideologia, Warszawa 1976.
K. Koehler, Domek szlachecki w literaturze polskiej epoki klasycznej, Kraków 2005 (wybrane rozdziały, np. I. Przestrzeń, miejsce, dom; I. budowanie domu. Miejsca i granice).
Z. Mieszkowski, Podstawowe problemy architektury w polskich traktatach od połowy XVI do początków XIX w., Warszawa 1970.
M. Piwińska, Staropolska „nauka budownicza” w „Panu Tadeuszu”, „Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza”, nr XXV, 1990, dostępny online
M. Piwocka, Polscy teoretycy architektury XV–XVII wieku, Warszawa 1952.
Tuan Yi-Fu, Przestrzeń i miejsce, przeł. Agnieszka Morawińska, Warszawa 1987.
Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J. S. Gruchała i S. Grzeszczuk, Warszawa 1988.
A. Witkowska, „Białe ściany polskiego domu”, w: taż, Sławianie, my lubim sielanki, Warszawa 1972.