Wysłane przez kg_sekretarz w
Spośród poniższych dyspozycji Olimpijczyk powinien wybrać co najmniej dwa bloki oraz zapoznać się w całości z bibliografią podstawową.
W przypadku wyboru problematyki, do której wprowadza temat, dobrze byłoby (istnieje taka możliwość) dookreślić, sprofilować propozycję tematyczną jeszcze bardziej. Jak w przypadku każdej innej propozycji, i tu istnieje możliwość problemowego dokonkretyzowania zagadnienia.
Można również wspomóc się hasłem "Improwizacja" z "Encyklopedii Mickiewicza", przygotowanym przez Martę Zielińską ("Mickiewicz. Encyklopedia", Jarosław Marek Rymkiewicz, Siwicka Dorota, Witkowska Alina, Zielińska Marta, Warszawa 2001).
I. Tradycja improwizacji
- Historia i teoria poetyckiej improwizacji
- spontaniczność i myśl (tok myślowy) w procesie twórczym;
- problem inspiracji: klasycystyczny rozmysł a „natchnienie”;
- sytuacyjne bodźce ekspresji poetyckiej a jej artystyczny kształt i waga przesłania;
- improwizacja jako kontakt ze słuchaczem i wyraz „tajemniczej” osobowości poety;
- poetyka improwizacji wobec problemu twórczych i poznawczych poszukiwań romantyzmu.
- Czy retoryczne poszukiwania w literaturze dawnej Polski można zobaczyć jako poprzedzenie improwizacji romantycznej?
- Mickiewiczowska improwizacja wobec retorycznych praktyk w poezji (i retoryce) czasów staropolskich i wobec improwizacyjnych postaw swojego czasu.
II. Mickiewicz – improwizator
- konteksty biograficzne improwizacji romantyka;
- społeczne, kulturowe i osobowe uwarunkowania poezji Mickiewicza.
III. Improwizacje Mickiewicza jako dzieła sztuki?
- Problemy improwizacji w Dziadach cz. III i innych utworach romantyka.
- Wiersze Mickiewicza a zagadnienie improwizacji.
- Poetyckie funkcje kwalifikacji genologicznych (dlaczego Wielka Improwizacja?); romantyczne rozumienie procesu twórczego.
- Improwizacja w ówczesnym myśleniu o poezji i jej powstawaniu.
- Improwizacje Mickiewicza a elementy klasycyzmu w jego twórczości.
- Miejsce improwizacji w całokształcie utworu – np. Dziadów cz. III. Wątki tzw. mistyczne w poezji Mickiewicza a kwestia improwizacji.
- O czym może świadczyć stopniowe gaśnięcie weny improwizacyjnej Mickiewicza?
- Z jakimi problemami poezji nieimprowizowanej najbardziej „współpracują” wypowiedzi improwizacyjne, w jaki sposób tę twórczość dopełniają, na ile to dopowiedzenie jest artystycznie i poznawczo wiarygodne? Problem rzeczywistego zapisu improwizacji.
IV. Miejsce i rola improwizacji w twórczości poetyckiej Mickiewicza
- Możliwości rozwiązania zarysowanych problemów a współczesna wiedza o poezji i rozumienie improwizacji.
- Problem wartości „spontanicznych” mowy i pisma; np. szybkość, czas, praca w procesie tworzenia a wartość jego rezultatu.
- Waga improwizacji Mickiewicza w rozumieniu całokształtu jego pisarstwa; jej wpływ na artyzm i przesłanie utworów.
- Miejsce improwizacji w twórczości Mickiewicza.
Bibliografia podstawowa:
I. Puchalska, Improwizacja poetycka w kulturze polskiej XIX wieku na tle europejskim, Kraków 2013 (stąd przede wszystkim rozdz. 1 część II: Wokół Mickiewicza, w książce znaleźć można również obszerną literaturę przedmiotu).
Z. Stefanowska, Wielka – tak, ale dlaczego improwizacja?, w: Próba zdrowego rozumu, Warszawa 1976 (również inne szkice z tego tomu).
Z. Stefanowska, Jak powstawała „Dziadów” cz. III, w: Rozmowy o „Dziadach”, red. B. Kuczera-Chachulska, M. Prussak, Warszawa 2005.
S. Skwarczyńska, Istota improwizacji i jej stanowisko w literaturze, w: Szkice z zakresu teorii literatury, Lwów 1932.
M. Sokołowski, Mickiewicz wobec oralności i piśmienności, w: Tajemnice Mickiewicza, red. M. Zielińska, Warszawa 1998.
W. Stróżewski, O pojęciu inspiracji, w: Wokół piękna, Kraków 2001.
W. Weintraub, Poeta i prorok, Rzecz o profetyzmie Mickiewicza, Warszawa 1982.
Cz. Zgorzelski, wstęp w: Adam Mickiewicz, Wybór poezyj, Wrocław 1986.
„Relacje o improwizacjach Mickiewicza”, w: A. Mickiewicz, Dzieła wszystkie, tom 1, cz. IV: Wiersze, uzupełnienia i materiały, oprac. Czesław Zgorzelski, Wrocław 1987, od s. 81.
Bibliografia dalsza (wybór):
M. Brożek, Ambicje improwizatorskie poetów polsko-łacińskich XVI w., w: Łacińska poezja w dawnej Polsce, red. T. Michałowska, Warszawa 1995.
K. Cysewski, „Wielka Improwizacja” – sposoby interpretacji, w: Mickiewiczologia – tradycje i potrzeby, red. Kazimierz Cysewski, Słupsk 1999.
Z. Gloger, O improwizowaniu Mickiewicza, w: Księga Pamiątkowa na uczczenie setnej rocznicy urodzin Adama Mickiewicza, t. 1, Warszawa 1899.
E. Kiślak, Tajemnica Mickiewiczowskiej pychy, w: Tajemnice Mickiewicza, red. M. Zielińska, Warszawa 1998.
A. Opacka, Trwanie i zmienność. Romantyczne ślady oralności, Katowice 1998.
J.M. Rymkiewicz, Trzy drobiazgi Mickiewiczowskie, cz. 3: Mały przyczynek do dziejów improwizacji Mickiewicza, w: Romantyzm, Janion, fantazmaty. Prace ofiarowane Profesor Marii Janion na jej siedemdziesięciolecie, red. D. Siwicka, M. Bieńczyk, Warszawa 1996.
E. Szczeglacka, Czy Wielka Improwizacja może być manifestem towianistycznym? Uwagi Zygmunta Krasińskiego o Dziadów cz. III, w: Rozmowy o „Dziadach”, red. B. Kuczera-Chachulska, M. Prussak, Warszawa 2005.
Tajemnice Mickiewicza, red. M. Zielińska, Warszawa 1998.
P. Urbański, Jerzy Warszawski o Sarbiewskim i Mickiewiczu, w: Kłamstwo w literaturze, red. Z. Wójcicka, P. Urbański, Kielce 1996.
S. Windakiewicz, Improwizacje Mickiewicza, „Przegląd Współczesny” (Kraków) 1932, t. 41.
Wybierających temat obowiązuje również podstawowa literatura przedmiotu dotycząca poezji Adama Mickiewicza w Przewodniku po tematach OLiJP.