Topos miejsca przyjemnego (locus amoenus) w literaturze epok dawnych: postacie i funkcje

Dyspozycje:

  • Znajdź w piśmiennictwie XVI-XVIII wieku kilka utworów różnego autorstwa, w których pojawia się obraz „miejsca przyjemnego”;
  • W jakich gatunkach literackich obraz ten występuje najczęściej;
  • Jakie elementy składają się na obraz „miejsca przyjemnego”;
  • Przedstawienia „miejsca przyjemnego” a styl: w jaki sposób podjęcie toposu określa sposoby mówienia i charakter języka utworu;
  • Z jakimi postawami wobec świata i sposobami jego rozumienia wiąże się topos „miejsca przyjemnego”;
  • Zanalizuj jeden z wybranych utworów, wskazując, jakie funkcje pełni w nim topos „miejsca przyjemnego”;
  • Zastanów się nad trwałością toposu: czy znasz utwory z innych epok literackich (np. współczesne), które nawiązują do tego toposu? Jakie mogą być motywacje jego podjęcia dzisiaj?

Literatura przedmiotu:

M. Cieński, Rej, Krasicki i ziemiańska utopia. Pytania o ciągłość sarmatyzmu, w: Mikołaj Rej. W pięćsetlecie urodzin. Studia literaturoznawcze, red. J. Sokolski, M. Cieński, A. Kochan, Wrocław 2007;

E. R. Curtius, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. i oprac. A. Borowski, Kraków 1997, rozdział X: Krajobraz idealny;

S. Graciotti, Wstęp (rozdział III: Liryczny świat Krasickiego), w: I Krasicki, Wybór liryków, oprac. S. Graciotti, Wrocław 1985 (BN, S. I, nr 252);

A. Karpiński, Staropolska poezja ideałów ziemiańskich. Próba przekroju, Warszawa 1983;

S. Kot, Urok wsi i życia ziemiańskiego w poezji staropolskiej, Warszawa 1938;

A. Krzewińska, W stronę Arkadii, w: taż, Początki utopii w literaturze staropolskiej, Toruń 1994;

A. Krzewińska, Miejsca rozkoszne i miejsca straszne w tradycjach mitologiczno-religijnych, filozoficznych i literacko-retorycznych, w: Muzy i Hestia. Studia dedykowane Profesor Ludwice Ślękowej, red. M. Cieński i J. Sokolski, Wrocław 1999;

Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J. S. Gruchała i S. Grzeszczuk, Warszawa 1988;

Staropolskie Arkadie, red. J. Dąbkowska-Kujko i J. Krauze-Karpińska, Warszawa 2010.